Hazine ve Maliye Bakanlığı, gelecek yıl 1 trilyon 373,2 milyar lirası sermaye, 1 trilyon 868,7 milyar lirası faiz olmak üzere toplam 3 bin milyar 241,9 milyar liralık borç servisini garanti altına almayı planlıyor.
2024 yılına ilişkin gelişmelerin ve 2025 yılına ilişkin öngörülerin yer aldığı “Hazine Finansman Programı”, Hazine ve Maliye Bakanlığı internet sitesinde yayımlandı.
Merkezi hükümetin orta vadeli programı ve bütçe tahmini esas alınarak hazırlanan 2025 Hazine finansman programına göre, geçen yıl 65,1 ay olan yurt içi nakdi kredilerin ortalama vadesi Ocak döneminde 48,6 ay oldu. -Bu yılın ekim ayında. Aynı dönemde Türk lirası cinsinden yurt içi sabit getirili borçlanmanın ortalama maliyeti %20,6 ile %36 oldu.
Yatırımcı tabanını genişletmek ve borçlanma araçlarını çeşitlendirmek amacıyla ilk olarak 2012 yılında gerçekleştirilen finansal kiralama sertifikası ihraçlarına 2024 yılında da devam edildi. Bu kapsamda aynı dönemde yurt içi piyasada toplam 69 adet finansal kiralama sertifikası ihraç edildi. Türk lirası cinsinden kira sertifikaları liradır.
İlki Ekim 2017’de gerçekleştirilen altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikası ihracına bu yıl da devam edildi. Bu kapsamda sermaye piyasalarını güçlendirmek amacıyla bankalara ve yatırım fonlarına ihraçlar yapıldı. 2024 yılında toplam 126,4 ton altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikasının itfası karşılığında 48,5 tonu altın tahvil, 83,3 tonu altın olmak üzere toplam 131,8 ton altına dayalı bono ihraç edildi. tahviller. yardımlı kiralama sertifikaları.
Bu yılın Ocak-Ekim döneminde, 2,9 milyar avroluk döviz iç borç anapara geri ödemesine ve 1,6 milyar avroluk döviz iç borç sermayesine karşılık 1,2 milyar avroluk döviz iç borçlanma yapıldı. Yurt içi döviz kredilerinde 1,6 milyar dolarlık geri ödeme sağlandı.
YAZ SEZONU BAŞLAMADAN ÖNCE YILLIK MALİ İHTİYAÇLARIN %70’İ KARŞILANMIŞTIR
2024 yılında küresel ekonomik görünüm, gelişmiş ülke merkez bankalarının para politikası kararları ve jeopolitik gelişmeler küresel piyasaları yakından etkilemeye devam etti.
Yıl içerisinde Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve ABD Merkez Bankası (FED) başta olmak üzere gelişmiş ülke merkez bankalarının para politikalarını gevşetmeye başladıkları gözlenmektedir. Ülkelerin artan finansal ihtiyaçları ve küresel olarak daha olumlu gözlenen piyasa koşulları nedeniyle yılın başından bu yana uluslararası sermaye piyasalarında özellikle gelişmekte olan ülkeler tarafından son yıllara göre daha yüksek miktarlarda tahvil ihraçları yapılıyor.
Bu yılın Şubat ve Mart aylarında gerçekleştirilen sırasıyla 3 milyar dolar ve 2 milyar avro tutarındaki iki tahvil ihracıyla, yılın ilk çeyreğinde yıllık finansman tutarının yarısından fazlası, toplamda yaklaşık 5,2 milyar dolar karşılandı. finansmanda. . Temmuz ayında gerçekleştirilen 1,75 milyar dolarlık ihraçla piyasalar yaz dönemine girmeden önce yıllık finansman ihtiyacının yüzde 70’i karşılandı.
Pasif yönetimi süreci, Bakanlığın ekim ayında ihraç ettiği 3,5 milyar dolar tutarındaki 2035 vadeli tahvil ihracıyla eş zamanlı olarak gerçekleştirildi. Bu operasyon kapsamında, uluslararası piyasalarda işlem gören 2024 ve 2025 vadeli yaklaşık 1,8 milyar dolarlık tahvil, yeni ihraç edilen tahvillerle takas edildi ve tutar 2035 yılına ertelendi. Böylece dış borç stokunun vadesi uzatıldı, refinansman riski azaltıldı. azaltılmış ve dolayısıyla geri ödeme profili hafifletilmiştir. İhracın hem takas sürecinde hem de takasa konu olmayan nakit finansman kısmına yabancı yatırımcılardan yoğun ilgi görüldü. Borç yönetimi işlemi hariç, bu tahvil ihracıyla yaklaşık 1,7 milyar dolar nakit finansman sağlandı.
GELENEKSEL TAHVİL VEYA SUKUK PİYASASINDA FİNANSMAN FIRSATLARI DEĞERLENDİRİLİYOR
2024 yılında ülkenin kredi notunun yükselmesi ve risk priminin iyileşmesi sonucunda yıl içinde gerçekleştirilen tüm tahvil ihraçları ve döviz işlemlerine katılım yüksek olurken, 3 Ekim 2024 tarihli son ihracında, ABD tahvillerine ödenen risk priminin uzun zamandan sonra ilk kez 300 baz puanın altına gerilemesi olumlu bir gelişmeye dönüştü. Bu gelişmelerin bir parçası olarak, uluslararası sermaye piyasalarından tahvil ihraçları 2024 yılında 10,5 milyar dolara ulaştı. En son tahvil ihracının yükümlülük yönetimi kısmı hariç tutulduğunda nakit finansmanda yaklaşık 8,6 milyar dolar toplandı.
Piyasa koşullarının uygunluğuna bağlı olarak yılın geri kalan kısmında olası bir finansman işlemi için geleneksel tahvil piyasasında veya sukuktaki finansman fırsatları değerlendirilebilecek. Yatırımcı ilişkileri kapsamında Ocak-Ekim 2024 döneminde uluslararası yatırımcılar, finansal kuruluşlar ve kredi derecelendirme kuruluşları ile Türkiye ekonomisi, yerel ve küresel sermaye piyasalarındaki gelişmeler, farklı profil ve çeşitlilikteki yatırımcılar hakkında çok sayıda toplantı gerçekleştirildi. başarılmıştır.
2025’TE 2.000 MİLYAR 845.5 MİLYAR LİTRE ULUSAL BORÇ BEKLENİYOR
Gelecek yıl 1 trilyon 373,2 milyar lirası sermaye, 1 trilyon 868,7 milyar lirası faiz olmak üzere toplam 3 trilyon 241,9 milyar lira borç ödemesi yapılacak. Bunların dış borç olarak ödenmesi bekleniyor.
Ulusal borç servisinin 2 trilyon 229 milyar lirasının piyasaya yapılacak ödemelerden, 156 milyar lirasının ise rekabetçi olmayan ihalelerle kamu kurumlarına yapılan satışlara ilişkin ödemelerden oluşması bekleniyor.
Nakit bazlı faizsiz bakiye, özelleştirme gelirleri, 2/B satış gelirleri, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonundan aktarılacak kaynaklar, devredilebilir ve garantili borç iadeleri ile nakit sonucu elde edilecek kaldıraçsız kaynakların toplamı /banka kullanımının eksi 62,9 milyar lira olması bekleniyor.
2025 yılında uluslararası sermaye piyasalarından tahvil ve kira sertifikası ihracıyla 11 milyar dolarlık finansman sağlanması bekleniyor. Bu tahminler doğrultusunda 2025 yılında iç borcun 2 bin milyar 845,5 milyar lira olması bekleniyor.
PİYASA KOŞULLARINDA DEĞİŞİM VE ALIM TEKLİFLERİ YAPILABİLİR
Programa göre Türk lirası cinsinden sabit kuponlu “referans tahvil” ihracının piyasa koşulları çerçevesinde düzenli olarak devam etmesi bekleniyor. Geri ödeme planına ve piyasa koşullarına bağlı olarak Türk lirası cinsinden kuponlu/kuponsuz tahvil ve tahviller, farklı vadelerde değişken kuponlu tahviller, enflasyona endeksli tahviller, altın tahvilleri ve altına dayalı kira sertifikaları ihraç edilebilecek. Türkiye kira sertifikası ihracının 2025 yılında da devam etmesi bekleniyor. Piyasa katılımcılarından gelecek taleplerin de değerlendirilebileceği belirtiliyor.
Aylık nakit giriş ve çıkışları arasında oluşabilecek geçici uyumsuzluğun giderilmesi amacıyla kısa vadeli hazine bonosu ve “Para piyasasında nakit işlemlerle sağlanacak finansmana ilişkin Yönetmelik”te yer alan finansal araçlardan yararlanılabilecek. Borç servisinin dönemler arasında dengeli dağılımının sağlanması ve ikincil piyasa fiyatlamalarının etkinliğinin artırılması amacıyla piyasa koşulları çerçevesinde swap ve geri alım ihaleleri düzenlenebilecek ve ihalelerin detayları en azından kamuya açıklanacak. açık artırma gününden önceki iş gününde bir kez.
Uluslararası sermaye piyasalarından finansman sağlamak amacıyla piyasa koşullarına bağlı olarak farklı vadelerde konvansiyonel tahviller, finansal kiralama sertifikaları, yeşil tahviller, sosyal tahviller ve/veya sürdürülebilir tahviller ihraç edilebilmektedir. Piyasa çeşitliliğini sağlamak amacıyla, uluslararası piyasalarda mümkün olduğu takdirde ABD doları dışındaki para birimleri üzerinden de ihraç yapılabilecektir. Uluslararası sermaye piyasalarında yatırımcı ilişkilerinin geliştirilmesi ve yatırımcıların ülke algısının güçlendirilmesi amacıyla uluslararası yatırım bankaları, kredi derecelendirme kuruluşları ve uluslararası yatırımcılarla görüşmelere devam edilecektir.